Yılın son meclis toplantısında bir konuşma yapan ATSO Başkanı Davut Çetin, Oda faaliyetleri ve ekonominin yanı sıra, gündeme yönelik değerlendirmelerde bulundu.

Pandemi nedeniyle dünyanın zor bir yıl geçirdiğini ifade eden Davut Çetin sözlerini şöyle sürdürdü;
“Her yılın sonunda yılın değerlendirmesini yapar ve gelecek yıl beklentilerimizi paylaşırız. Bu yılı fazla konuşmaya gerek yok, ekonomiyle birlikte her alanda zor ve adaletsiz bir yıl oldu. Bir tarafta işini kaybeden milyonlar varken diğer tarafta borsalar zirve yaptı. Dünyada zengin-yoksul uçurumu hem ülkeler arasında hem de ülkeler içinde artmıştır.

Bu yıl bir kredi patlaması yaşadık
Dünya genelinde her sektör pandemiden farklı etkilendi. Bu yıl bir kredi patlaması yaşadık. Türk lirası kredi hacmi yılbaşından bu yana 1 trilyon 600 milyardan 2 trilyon 300 milyara çıktı. Bu 700 milyar kredi bazı sektörlere daha fazla fayda sağladı. Elektronik, elektrikli ev araçlarında yıllık kart harcaması %77 arttı. İnşaat, market, yapı malzemesi, internet üzerinden alışveriş, otomotiv, mobilya gibi dayanıklı tüketimde enflasyonun üzerinde satış artışı oldu.

Toplam harcama artışı yıllık olarak %11 ile enflasyonun altında kalmıştır. Burada negatif olanlara enflasyonu eklemek, pozitif olanlardan da enflasyonu çıkarmak gerekir. Hizmet sektörü enflasyon kadar artmıştır, yani reel artış yoktur. Eğitim, giyim, yemek, kuyum, akaryakıt ise negatifte kalmıştır. Turizm ve içkili mekanlar en fazla kayıp yaşayan sektörlerdir.

En fazla kaybedenler kapanan restoranlar oldu
Kasım ayında tadilat, onarım, mimarlık ve mühendislik gibi inşaat alanında harcamalar rekor kırmıştır. Ancak diğer harcamalarda düşüş başlamıştır. Geçen yıl Kasım ayına göre elektronik, e-ticaret, market, telekom, yapı malzemelerinde artış yüksektir. Otomotiv ve mobilyadaki kart harcaması artışı enflasyonun altında kalmıştır. Toplam harcama artışı sadece %1’dir, yani reel olarak düşmüştür. En fazla kaybedenler ise kapanan restoranlar olmuştur.

Restoranlar dışında konaklama sektörü, acentalar, tur hizmetleri, hava ve karayolu taşımacılığı, giyim-deri ve hediyelik eşya perakendesi, otellerin bina, çevre ve güvenlik hizmetleri, eğitim sektörünün bir kısmı, kiralama sektörü, kişisel bakım sektörü pandemiden doğrudan etkilenmeye devam etmektedir.

Bu nedenledir ki, Aralık ayında meslek komitelerimizin çoğunun gündeminde kredi, kira destek talepleri, matrah artışı, stok ve sicil affı konuları bulunmaktadır. Kredi borçlarının ödenmesinde sıkıntı başlamıştır.